Afgelopen week werd in de miljoennota al aangekondigd dat de zorgpremie gaat stijgen komend jaar. Geen verrassing, want dat is elk jaar het geval. Maar voor veel ophef zorgde dat niet. Nu de eerste zorgverzekeraar bekend maakt dat de premie per maand bijna 10 euro hoger uitvalt, is het hek weer van de dam. Terecht? Misschien. Alles wordt duurder en de zorgpremie is elk jaar een stijgende kostenpost. Het zorgt ook dit jaar voor veel onbegrip en het einde is nog lang niet in zicht. De komende jaren gaat de premie nog verder omhoog, volgens de verwachting althans. Als er niets veranderd.

Maar waren komen die stijgingen vandaan. Je hebt natuurlijk altijd oorzaak en gevolg. Mensen worden ouder en kunnen dus langer zorg nodig hebben. Wachtlijsten kunnen leiden tot een grotere zorgvraag en dus hogere kosten. Hogere lonen worden natuurlijk doorberekend, lees Het delicate spel van meer loon en zal ongetwijfeld leiden tot een hogere premie. Hogere premie leidt tot meer wanbetalers (178.000 eind 2023) en daardoor weer tot hogere premies. Er is ook een roep om inkomensafhankelijke premie. Maar dat is er al. Via de premie ZVW op je loonstrook betaal je een percentage van je salaris, dus ook daar een stijging. Onterecht is dat er wordt geroepen dat asielzoekers gratis zorg ontvangen, waardoor de premies stijgen. Dit klopt niet, want dat staat los van de premie. Uiteindelijk wordt dit natuurlijk wel door de BV Nederland betaald. Wat wel meespeelt zijn foutieve en onterechte declaraties. Hierdoor stijgt de premie wel. Iedereen zou zich er meer bewust van moeten zijn dat zorg nu eenmaal een prijskaartje heeft. Hoeveel mensen bekijken de declaraties van zorginstellingen die, voor jouw ontvangen zorg, bij de zorgverzekeraar zijn ingediend? Niet veel, is mijn vermoeden. Krijg je de factuur zelf om vervolgens in te dienen bij de zorgverzekeraar, ontstaat er meer controle en bewustwording. Dit kan dan weer leiden tot minder foutieve of frauduleuze declaraties en misschien ook wel minder onnodige zorg.

Natuurlijk zijn er meer oorzaken. De marktwerking zou voor efficiëntere zorg moeten zorgen, maar daar lijkt geen sprake van te zijn. Het is veel gemakkelijker om de prijs te verhogen dan om de kosten te verlagen. En er is simpelweg geen zorgverzekeraar die het anders doet en dus is er eigenlijk geen alternatief. Zorginstellingen willen winst maken of op zijn minst kostendekkend zijn. Er zijn legio voorbeelden van zorg die efficiënter of gemakkelijker kan, door gewoonweg beter organiseren. Ook is er nog veel te automatiseren. Vraag de zorgmedewerker op de werkvloer of patiënten maar eens wat beter kan. Je zult versteld staan van de ideeën waar ze mee komen en problemen waar ze tegenaan lopen. Daar is veel winst te behalen.

Onnodige zorg is er ook. Een voorbeeldje is een bezoek aan de huisarts vanwege verkoudheidsklachten. Een praatje, wat medicijnen en kom over twee weken maar terug (voor nog een praatje) De declaratie is consult, medicijnen, dienstverlening apotheek, consult. Hier is dus een verantwoordelijkheid voor de zorgaanbieder om beter in te schatten of en welke zorg noodzakelijk is. De kwaliteit van geleverde zorg is in mijn optiek ook een punt van aandacht. In mijn omgeving zijn er voorbeelden te noemen van operaties die opnieuw moesten, vanwege een slecht resultaat. Natuurlijk is dit niet altijd het gevolg van prutswerk, maar het zou wel een aandachtspunt moeten zijn. Bij herhalende klachten zou de zorgverzekeraar dit moeten aankaarten bij de zorgaanbieder en desnoods kiezen voor een andere zorgaanbieder.

Medicijnen zijn duur. Verspilling zou moeten worden voorkomen. Wie heeft er niet diverse doosjes in het medicijnenkastje liggen met pillen die over zijn. Zonde en hier is ook winst te behalen. De dienstverlening van medicijnen die door de apotheek verstrekt wordt, kent een vergoeding. Meestal een vast bedrag. Is dit wel realistisch? Ik mijn geval heb ik eens een doosje medicijnen gekregen met een prijs van nog geen 2 euro, wat uit een kast gepakt werd. Tweemaal daags innemen, in de ochtend en avond. Het medicijn kan ik veilig gebruiken bij mijn andere medicijnen. Ik slik geen andere medicijnen... De apotheek declareert ruim 20 euro gerekend voor deze dienstverlening. Dat voelt gewoon niet juist.

Kortom ik denk de premie wel lager zou kunnen. Een taak voor leidinggevenden van zorginstellingen, maar een verantwoordelijkheid voor ons allen. Tot slot zou ik niet pleiten voor een afschaffing of inperking van het eigen risico. Het eigen risico zou alleen moeten gelden voor aanvullende zorg en niet voor regelingen die in de basiszorg vallen. Daar zouden een hoop mensen mee geholpen zijn.